زنگ خطر برای ستون دوم ارزآوری کشور؛ صنعت فولاد ایران در آستانه فروپاشی

به گزارش آهن نیوز ،گزارش آبان‌ماه ۱۴۰۴ انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد که صنعت فولاد کشور در شرایطی بحرانی و بی‌سابقه قرار گرفته و محدودیت‌های تحمیلی در تأمین برق و گاز، همراه با سیاست‌های ارزی ناپایدار، نفس کارخانه‌های فولادی را به شماره انداخته است.

بر اساس این گزارش، طی چهار سال اخیر، بیش از ۱۴ میلیارد دلار از ثروت ملی کشور به دلیل قطع یا محدودیت برق و گاز از بین رفته که سهم سال ۱۴۰۳ از این رقم به تنهایی ۵.۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ عددی که عمق خسارت‌های تحمیل‌شده به این صنعت راهبردی را به‌روشنی نشان می‌دهد.

🔻 سقوط سودآوری فولادسازان

در سال ۱۴۰۳، فولادسازان کشور تنها یک ماه به برق و گاز کامل دسترسی داشتند و در ۱۱ ماه دیگر با محدودیت‌های شدید انرژی مواجه بودند. نتیجه این وضعیت، سقوط شدید سودآوری شرکت‌ها بوده است؛ به‌گونه‌ای که حاشیه سود شرکت‌های بزرگ فولادی بورسی از ۳۳ درصد در سال ۱۳۹۸ به ۱۲ درصد در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۱۴۰۴ به ۸ درصد تنزل پیدا کند.

این در حالی است که سهم صنعت فولاد از مصرف برق کشور تنها ۶ درصد است، اما ۱۵ درصد از درآمد صنعت برق از این بخش تأمین می‌شود. در حوزه گاز نیز فولاد تنها ۵ درصد مصرف گاز را به خود اختصاص می‌دهد، اما ۳۱ درصد درآمد شرکت گاز از محل مصرف فولادسازان حاصل می‌شود؛ موضوعی که از عدم توازن جدی در سیاست‌گذاری انرژی حکایت دارد.

🔻 تهدید اشتغال و امنیت اقتصادی

ادامه این روند، تهدیدی مستقیم برای بیش از دو میلیون شغل مستقیم و غیرمستقیم در زنجیره فولاد و صنایع وابسته از جمله ساختمان، خودروسازی، لوازم خانگی و واحدهای نوردی محسوب می‌شود. پیامدهای اجتماعی این بحران شامل افزایش بیکاری، کاهش سرمایه‌گذاری، افت تولید صنعتی و فشار اقتصادی مضاعف بر خانوارها خواهد بود.

از سوی دیگر، کاهش تولید فولاد نه‌تنها اشتغال و سرمایه‌گذاری را نشانه گرفته، بلکه درآمد ناخالص ملی و ارزآوری کشور را نیز کاهش داده و جایگاه دهم ایران در رتبه‌بندی جهانی تولید فولاد را با خطر جدی مواجه کرده است.

🔻 راهکارهای فوری برای نجات صنعت فولاد

کارشناسان صنعت فولاد تأکید می‌کنند که برای جلوگیری از فروپاشی این صنعت راهبردی و صیانت از اشتغال میلیون‌ها نفر، باید هرچه سریع‌تر اقدامات زیر در دستور کار قرار گیرد:

• توقف خودتحریمی داخلی و رفع محدودیت‌های تولیدی انرژی

• اصلاح نظام قیمت‌گذاری گاز و برق برای صنایع انرژی‌بر

• تشویق سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های خودتأمین و زیرساخت‌های انرژی

• بازنگری جدی در مقررات ارزی و صادراتی صنعت فولاد

در غیر این صورت، ادامه روند فعلی می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های صنعتی و اجتماعی کشور در دهه‌های اخیر منجر شود؛ بحرانی که هزینه آن فراتر از اعداد و ارقام، آینده تولید و اشتغال ایران را نشانه گرفته است.