فولاد ایران در برابر طوفان دامپینگ چین: تمرکز بر ارزش افزوده و محصولات خاص

به گزار ش آهن نیوز ،صادرات فولاد چین در سال ۲۰۲۴ از مرز ۱۰۰ میلیون تن عبور کرده و در سال جاری نیز روند صعودی دارد. این حجم عظیم، ناشی از رکود بازار مسکن داخلی چین، فشار دامپینگ را از جنوب شرق آسیا تا خاورمیانه و آفریقا افزایش داده است. در مقابل، کشورهایی مانند ویتنام، هند و اتحادیه اروپا با اعمال تعرفه‌ها و سیاست‌های حمایتی، در تلاش برای بازگرداندن تعادل به بازار هستند.

بازتعریف راهبرد صادراتی ایران علی‌رغم تأثیر فشار چین بر بازارهای صادراتی ایران، بازارهای سنتی مانند امارات، عمان، عراق و آسیای میانه همچنان به محصولات ایرانی اعتماد دارند. کارشناسان معتقدند توسعه ابزارهای مالی و حمل‌ونقل منطقه‌ای می‌تواند سهم ایران را در این بازارها تثبیت کند.

حرکت به سمت تولید ورق‌های رنگی، گالوانیزه، صنعتی و فولادهای خاص، راهبرد اصلی برای کاهش اثرات دامپینگ و افزایش رقابت‌پذیری است. طرح‌های توسعه‌ای فولاد مبارکه، خوزستان و هرمزگان در این مسیر، نویدبخش آینده‌ای پایدار هستند.

فولاد مبارکه؛ پیشتاز خودکفایی در ورق رنگی فولاد مبارکه تاکنون بیش از ۱ میلیون و ۸۸۶ هزار تن ورق رنگی تولید کرده که ۲۱ هزار و ۶۵۰ تن آن در صنعت لوازم خانگی مصرف شده است. این شرکت با اجرای طرح جدید خط تولید ورق رنگی به ظرفیت ۱۲۰ هزار تن در سال، تا سال ۱۴۰۶ نیاز صنایع ساختمان، خودروسازی و لوازم خانگی را تأمین خواهد کرد.

شاخص کیفیت محصولات رنگی فولاد مبارکه به ۹۸.۰۶ درصد رسیده و پروژه «خط رنگی شماره ۲» از سال ۱۴۰۱ با تکیه بر دانش بومی، وابستگی به فناوری خارجی را کاهش داده است. این اقدامات، علاوه بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی، رقابت‌پذیری محصولات ایرانی در بازارهای منطقه‌ای را افزایش داده است.

صادرات هدفمند محصولات خاص فولاد مبارکه صادرات ورق‌های رنگی و صنعتی به عراق، ترکیه، افغانستان و حوزه CIS را در دستور کار قرار داده تا اثر دامپینگ چین را خنثی کند و حضور رقابتی ایران را در بازارهای جدید تقویت نماید.

معدن؛ از تهدید تا فرصت افت قیمت جهانی سنگ‌آهن و زغال‌سنگ کک‌شو، فرصتی برای بهینه‌سازی هزینه تولید در واحدهای کوره‌بلند و جذب سرمایه‌گذاری خارجی با هزینه کمتر فراهم کرده است. ایران با ذخایر غنی سنگ‌آهن، مس و لیتیوم، در صورت ایجاد مشوق‌های صادراتی، می‌تواند رشد پایدار معدنی را تضمین کند.

رونق مس و مواد استراتژیک در کنار چالش‌های فولاد، افزایش قیمت مس و رونق لیتیوم و نیکل، چشم‌انداز مثبتی ایجاد کرده است. توسعه معادن مس سرچشمه، دره‌زار و سونگون و شناسایی ذخایر لیتیوم در قم و سبزوار، ایران را به محور تأمین مواد حیاتی در زنجیره انرژی نو تبدیل خواهد کرد.

چشم‌انداز آینده کارشناسان تأکید دارند که دوران رقابت در تولید فولاد خام پایان یافته و آینده از آنِ کشورهایی است که بر نوآوری، تنوع و ارزش افزوده تمرکز کنند. ایران با نیروی انسانی متخصص، ظرفیت تولید بالا، ذخایر متنوع و موقعیت ژئواقتصادی ممتاز، قادر است از صادرکننده مواد خام به بازیگر کلیدی زنجیره ارزش جهانی تبدیل شود. بازنگری سیاست‌های صادراتی، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و جذب سرمایه‌گذاری مشترک، مسیر این تحول خواهد بود.