گروه صنعتی تولیدی نوین فولاد قائم امید نور یکی از مجموعه های فولادی است که در حوزه ساخت تجهیزات صنعتی فعال است.
فعالیت در این بخش سختی های خودش را دارد به گونه ای که برخی از افراد با کارشنکی، مانع از توسعه و رشد این بخش صنعت شده اند؛ مشکلاتی که حتی اشاره به آن هم دردسرساز است.
پایگاه خبری آهن نیوز جهت بررسی چالش های پیش رو این گروه صنعتی، گفتگویی را با فاطمه علمداری مدیر عامل گروه صنعتی امید نور انجام داده است که در ادامه آن را خواهید خواند:
آهن نیوز: مجموعه امید نور در حال حاضر چه فعالیت هایی را انجام می‌دهد؟
فاطمه علمداری: گروه صنعتی اجتماعی امید نور در سه حوزه فعالیت دارد. حوزه صنعت، حوزه فعالیت های اجتماعی و فرهنگی.
یکی از فعالیت های امید نور «طراحی، مهندسی و ساخت تجهیزات صنعتی» در صنایع بالادستی فولاد است.
این خدمات هم در داخل کشور و هم در خارج کشور ارائه می شود.
در واقع ما در مجموعه امید نور تلاش کردیم که اقتصادی مقاومتی را به عینیت برسانیم.خط مشی مجموعه ما تحت عنوان «دانش بومی، پشتوانه تولید ملی در پرتو فرهنگ فاطمی» تعریف شده است.
در واقع بومی‌سازی تکنولوژی صنعت فولاد، اصلی‌ترین فعالیتی است که ما سال‌هاست مشغول آن هستیم و تا این لحظه توانسته‌ایم تکتولوژی کنسانتره آهن، گندله آهن و آهن اسفنجی و برخی ماشین آلات را بومی‌سازی کنیم.
در فاز بعدی یک پروژه در دست تحقیقات داریم؛ به دلیل این که فعلا رونمایی نشده است راجع به آن صحبت نمی‌کنم.
اتفاقی که در مجموعه امید نور رخ داده این است که ما هم صاحب دانش شدیم و هم اینکه واحدهای فولادی را در دست احداث و بهره برداری داریم.
در حال حاضر سه واحد در خراسان رضوی داریم که دو واحد آن در شهرک صنعتی چناران و یک واحد درشهرک صنعتی عطار نیشابور قرار دارد؛ یک واحد در شهرک صنعتی اردکان یزد در حال بهره‌برداری است و یک واحد در حال احداث در خراسانی جنوبی داریم.
دفتر مرکزی هم در مشهد قرار دارد.
آهن نیوز: به این موضوع اشاره کردید که در حال حاضر صاحب دانش شده‌اید.کسب این دانش از طریق مهندسی معکوس بوده؟
فاطمه علمداری: برای تولید برخی از ماشین آلات از روش مهندسی معکوس استفاده شده باشد، اما عمده ماشین آلات، ابداع و فناوری مجموعه امید نور است.
این شرایط سبب شده که در تکنولوژی تولید و پروسه آن، صاحب دانش شویم به گونه‌ای که هم در داخل کشور به صنایع بالا دستی خدمات ارائه می کنیم و هم در حال مذاکره با کمپانی های خارج از کشور برای صدور تکنولوژی هستیم.
آهن نیوز: آیا توانسته اید با کشورهای خارجی قرارداد همکاری منعقد کنید؟
فاطمه علمداری: در حال مذاکره و رایزنی جهت عقد قرارداد همکاری هستیم.
آهن نیوز: لطفا جزئیات بیشتری توضیح بفرمایید؟
فاطمه علمداری: بیشتر از این نمی‌توانم راجع به جزئیات صحبت کنم. به علت برنامه های تجاری و حفظ امنیت اطلاعات بهتر است به همین میزان اکتفا کنم.
آهن نیوز: ممکن است برای خیلی ها این سوال ایجاد شود که چینی‌هایی که در تولید فولاد رتبه اول را دارند چگونه با مجموعه شما همکاری دارند؟
فاطمه علمداری: چینی‌ها در زمینه احیای مستقیم برای تولید آهن اسفنجی صاحب دانش و تکنولوژی نیستند. در کنستانتره، گندله‌سازی و ذوب صاحب دانش هستند ولی اگر بررسی کنید در آهن اسفنجی ادعا ندارند.
آهن نیوز: چرا در کشور چین استفاده از کوره بلند ممنوع اعلام شده است؟
فاطمه علمداری: تولید فولاد بر پایه کوره بلند شاید به ظاهر منجر به هدر رفت منابع طبیعی مانند برق و گاز نشود اما در این نوع تکنولوژی عوارض زیادی برای محیط زیست وجود دارد زیرا بر اساس کک است و این ماده آسیب محیط زیستی بسیاری دارد.
درست است که در روش کوره قوس، برق مصرف می‌شود اما درصد آلودگی بسیار متفاوتی نسبت به کوره بلند دارد.
به خاطر همین عامل است که در چین اعلام شده استفاده از تکنولوژی کوره بلند باید جایگزین شود این در حالی است که در این بخش صاحب دانش هستند اما به واسطه آلودگی‌های محیط زیستی این محدودیت را ابلاغ کرده اند.
اگر چینی‌ها سراغ مجموعه‌هایی مانند مجموعه ما آمدند تا صاحب دانش آهن اسفنجی شوند، به خاطر حفاظت از محیط زیست بوده است.
آهن نیوز: وضعیت تجهیزات فنی کشور در صنعت فولاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما ما می‌توانیم با کشورهای مطرح دنیا رقابت کنیم؟
فاطمه علمداری: در حال حاضر خیر نمی‌توانیم با آنها رقابت کنیم. وقتی ما صاحب دانش و تکنولوژی نباشیم و فقط در زمینه واردات تکنولوژی کار کنیم، بومی‌سازی انجام نگیرد، (همان بحثی که مقام معظم رهبری به آن اشاره و تأکید دارند)، باعث می شود تکنولوژی که ما در تولید استفاده می‌کنیم به روز نباشد. از سوی دیگر گاهی این تکنولوژی های وارداتی، منطبق بر مصرف، انرژی و اقلیم کشورمان نیست.
آهن نیوز: منظورتان از بومی سازی تجهیزات چیست؟
فاطمه علمداری: شاید یکسری ماشین آلات و تجهیزات در یک کشوری به روز باشد اما آیا مناسب با منابع مصرفی، انرژی و اقلیمی کشور ما است؟
به عنوان مثال، ما وقتی قصد داشتیم تکنولوژی شفت فرنس که روش تولید گندله است را از چین وارد ایران کنیم، تصمیم گرفتیم به جای گاز احیایی از گاز طبیعی استفاده کنیم.
با تبدیل مصرف گاز احیائی به گاز طبیعی این امر میسر شد و فناوری لازم روی آن اعمال گردید تا امکان بهره وری مناسب با منابع طبیعی و زیرساخت های ایران محقق گردد.
چینی ها در این روش از گاز احیایی استفاده می کردند چرا که باید این روش در کنار کوره بلند اجرا میشد اما ما در ایران مبتنی بر شرایط کشورمان از گاز طبیعی استفاده کردیم. همین شرایط سبب شد روش تولیدی جدیدی وارد کشور شود که بسیار اقتصادی و آسان است و طی زمان نیاز وارداتی مان از بین برود و به تبع شاهد کاهش خروج ارز از کشور بودیم.
ما با این اقدام توانستیم یک روش تولیدی آسان مبتنی بر شرایط و اقلیم و منابع کشور خودمان ایجاد کنیم
این همان بومی‌سازی کردن یک روش تولیدی است که فقط ما نباید آورنده ماشین آلات باشیم بلکه باید با شرایط کشور تطبیق پیدا کند.
آهن نیوز: چقدر در این زمینه توانستیم موفق باشیم؟
فاطمه علمداری: متاسفانه ما بسیار عقب هستیم و دلیل آن این است که ما در حال کپی کاری هستیم.
در واقع ما مستقیماً یک تکنولوژی را وارد کشور می‌کنیم و با یک شرکت قرارداد می‌بندیم این اتفاق تبدیل به یک روال شده است.
آهن نیوز: علت اینکه تلاشی برای بومی سازی دانش نمی شود را چه می دانید؟
فاطمه علمداری: متاسفانه متاثر از منافع شخصی برخی افراد است.
یعنی شما معتقد هستید که برای کارخانه‌دار به صرفه نیست این کار را انجام دهد یا تعمدی در کار است؟
در صنعت فولاد در ایران، کارخانجات بزرگ، یا دولتی هستند و یا خصولتی؛ وقتی این کارخانه ها برای بومی سازی دانش اقدامی انجام نمی دهد، بیانگر این است که تصمیمات صرفاً سرمایه محور نیست یعنی بر اساس مدیریت هزینه و منابع نیست.
لذا ما با تکنولوژی دنیا فاصله پیدا کرده ایم.
ما برای احیای مستقیم؛ از تکنولوژی‌ای به نام میدرکس استفاده می‌کنیم؛ قدمت و اصالت این تکنولوژی مبتنی بر ۶۰ سال گذشته است.
از ۶۰ سال قبل تا به امروز ما چه اقداماتی را انجام داده‌ایم که این تکنولوژی رو بومی‌سازی و بهینه‌سازی کنیم تا با شرایط انرژی کشور تطبیق پیدا کند و خودمان در این زمینه صاحب دانش شویم.
آهن نیوز: مهمترین چالش موجود در صنعت فولاد چیست؟
فاطمه علمداری: دو اشکال در صنعت فولاد وجود دارد، یا خام فروشی انجام می‌دهیم که خیلی راجع به این موضوع صحبت شده است؛ لذا با وضع تعرفه و عوارض صادراتی مقداری از آن جلوگیری شد.
موضوع دوم در حوزه تعیین سیاست هاست.
ما می خواستیم به فاصله ۲۰۰ کیلومتری یکی از معدن‌های کشور، کارخانه فرآوری (کنسانتره آهن) احداث کنیم. اعلام کردند که این بعد مسافت توجیه پذیر نیست و اجازه احداث ندادند.
اما ما شاهد بودیم در همان زمان سنگ آهن ما از سنگان ایران به چین صادر و به تیرآهن تبدیل و مجددا وارد کشور میشد. نکته جالب تر که قیمت تمام شده، از تیرآهن ذوب پایین تر هم بود.
این یک نگاه کلان کارشناسی مدیریتی است که به آن توجه نمی گردد.
آهن نیوز: اینکه برنامه ای برای حضور فعال در فضای رسانه ای ندارید، علت خاصی دارد؟
فاطمه علمداری: چند شبکه بین‌المللی این کار را انجام دادند که متأسفانه بیشتر باعث متضرر شدن ما شدند.
چرا؟
همان افرادی که اشاره کردم از واردات تکنولوژی نفع می برند به دلیل اینکه از فعالیت های ما آگاه شدن، موانعی را برای کار ما ایجاد کردند. به همین دلیل از رسانه ای شدن احراز می‌کنیم.
آهن نیوز: این مورد باعث نمی‌شود که ظرفیت مجموعه شما توسعه پیدا نکند؟
فاطمه علمداری: آنهایی که باید بشناسند می‌شناسند. فعالیت ما زیرزمینی نیست که نشناسند. بزرگان صنعت فولاد مجموعه ما را به خوبی می‌شناسند. اما تمایل به این توسعه ندارند و تمام تلاش خود را به کار می‌بندند که این توسعه اتفاق نیفتد و گسترش پیدا نکند زیرا مطلوب آنها نیست.
آهن نیوز: آیا سیاست شما این است که خودتان به این سمت بروید که تولیدکننده زنجیره‌های مختلف فولاد شوید؟
فاطمه علمداری: تلاش خود را انجام می‌دهیم تا حداقل بتوانیم آنچه که تبدیل به علم شده در عمل به کار ببندیم.
ما توانسته‌ایم در دو یا سه شاخه این کار را به اثبات برسانیم و آنچه را که ادعا کردیم و گفتیم در آن صاحب دانش شدیم به تولید رساندیم.
آهن نیوز: آیا امکان این وجود دارد که جایگاه ایران در میان کشورهای تولیدکننده فولاد در جهان ارتقا پیدا کند.
فاطمه علمداری: صد در صد ما می‌توانیم ارتقا پیدا کنیم اما با این روندی که وجود دارد احتمال دارد جایگاه دهم خود را نیز از دست دهیم زیرا کشورهای دیگر در حال توسعه هستند.
اگر ما به طور واقعی خصوصی نشویم احتمالا جایگاه خود را از دست می دهیم؛ دولت باید از حوزه نرخ‌گذاری و تولیدکنندگی خارج شود؛ تا عرضه و تقاضا در یک فضای سالم ایجاد شود.
دولت فقط باید به یک پلتفرم حمایتی برای ایجاد فضای کسب و کار سالم تبدیل شود.
آهن نیوز: نکته‌ای که بارها شما به آن اشاره کرده‌اید بحث موضوع گاز است. آیا امکان این وجود دارد که ما در صنایع فولادی بتوانیم مصرف گاز را کاهش بدهیم؟
فاطمه علمداری: قطعا در صنعت فولاد می‌توانیم با ایجاد روش‌های تولیدی، روش هایی را اتخاذ کنیم که از گاز کمتری استفاده شود اما این مورد با یک روز یا یک ساعت گفتگو محقق نمی‌شود.
بنده به دلیل این که در حوزه بازرگانی فعال بودم سال‌ها قبل به واسطه یکی از دوستان به کشور کره جنوبی سفر کردم و از یک مرکز تحقیقاتی دولتی چندین بار بازدید انجام داده‌ام.
در آنجا عینا مشاهده کردم که آنها برای فولاد چه کارهایی انجام می‌دهند و در چه سطحی فعالیت می‌کنند.
وقتی مقرر شد یک مدل آسیاب را در کنسانتره استفاده کنیم در سفر بعدی نمونه آزمایشگاهی ساخته شده بود (به صورت آزمایشگاهی اما کاربردی و در یک ظرفیت کوچک).
ما عملکرد آنها را دیدیم و با شرایط موجود در ایران خیلی فاصله دارد.
مراکز فناوری و شهرک‌هایی که ما داریم، قابل مقایسه نیستند. بنده هر دو را بازدید کردم.
حدود سال ۹۰ بنده جهت تحقیقاتی به کره سفر کردم و اگر الان به کره سفر کنم خیلی تفاوت ایجاد شده است.
در آن سال بین شرکت امید نور و یک مرکز تحقیقاتی کره ای و یک شرکت سازنده در کره جنوبی و یک شرکت در چینن توافق همکاری صورت گرفت.
بر اساس جلسات مجازی و حضوری متعددی که برگزار شد توانسته‌ایم بدین جا برسیم که صاحب دانش تولید کنسانتره خشک شویم.
امید نور در کنسانتره صاحب دانش است؛ بنابراین می توانیم کنسانتره خشک را بر پایه سنگ هماتیت تولید کنیم. علاوه بر این می‌توانیم کنساتره را براساس سنگ آهن کم عیار مگنتیت هم تولید کنیم.
آهن نیوز: آیا می‌شود در تولید فولاد از سوخت ترکیبی استفاده کرد؟
فاطمه علمداری: این تحقیق به علت هزینه های مترتب بر آن باید به صورت دولتی انجام شود اما مجموعه امید نور دارد روی این موضوع کار می‌کند و این موضوع در حال بررسی است. البته بهایی که ما می‌پردازیم هزینه سنگینی دارد زیرا برای ما هیچ آورده دولتی در کشور ندارد.
آهن نیوز: آیا می توانیم با صنعت فولاد از صادرات نفت بی نیاز شویم؟
فاطمه علمداری: در کشور ما معادنی وجود دارد که وسعت معادن ما در گونه‌ای است که شاید به صورت زمینی نشود از آن بازدید کرد زیرا بسیار پهناور است.
بنده از کارخانه فرآوری مولیبدن بازدید کردم و امروز اگر اجازه بدهند، می‌توانیم کارخانه فرآوری آن را در ایران احداث کنیم.
ما صاحب ثروت‌های عظیمی هستیم که اگر اجازه و فرصت داده شود، می‌توانیم آنها را به ارزش افزوده تبدیل کنیم؛ به گونه ای که بی نیاز از درآمد صادرات نفت شویم و درآمد صادرات نفت صرف توسعه زیر بنایی کشور گردد و برنامه بودجه کشور حقیقتا مبتی بر صادرات غیر نفتی شود.
در کشور ما نه تنها معادن سنگ آهن، بلکه معادن بسیاری وجود دارد که بالقوه هستند و آنها را می‌توان بالفعل کرد و ثروت‌های عظیمی از دل آنها ایجاد کرد.
مجموعه امید نور می‌تواند این دانش را به راحتی ارائه دهد.
بیشتر بخوانید
چرا ژاپن سومین فولادساز برتر جهان است اما ایران در جایگاه دهم؟
انتهای پیام/
نظر شما