با نزدیک شدن به احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه، صنعت فولاد ایران یکی از بخش‌هایی است که بیشترین تهدید را از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحمل می‌شود. کارشناسان می‌گویند این سازوکار می‌تواند صادرات فولاد کشور را با محدودیت‌های گسترده، افزایش هزینه‌های لجستیکی و بانکی و کاهش درآمد ارزی مواجه کند و چشم‌انداز بازار داخلی و بین‌المللی را تحت فشار شدید قرار دهد.

فولاد مبارکه به‌عنوان نخستین شرکت ایرانی موفق شد گواهینامه‌های بین‌المللی مدیریت انتشار گازهای گلخانه‌ای و ردپای کربن محصولات را از شرکت SGS سنگاپور دریافت کند؛ دستاوردی که به گفته مدیرعامل این مجموعه، نقطه عطفی در حرکت صنعت فولاد ایران به سمت «فولاد سبز» و حضور پرقدرت‌تر در بازارهای جهانی محسوب می‌شود.

با افزایش انتقادها نسبت به حضور شرکت‌های خارجی در ردیف بودجه عمومی، محمد آقاجانلو، رئیس هیات عامل ایمیدرو، اعلام کرد که این شرکت‌ها باید از بودجه حذف شوند و با تکیه بر صادرات به اوراسیا، استقلال مالی پیدا کنند.

«با اجرای آیین‌نامه تازه تأمین اجتماعی از ۲۷ آذر ۱۴۰۳، موجی از اعتراض معدن‌کاران و تجار به حق بیمه‌های میلیاردی به راه افتاده است؛ مستنداتی که به دیوان عدالت اداری ارسال شده، نشان می‌دهد تغییر در عناوین شغلی حالا به یکی از پرچالش‌ترین بحران‌های بیمه‌ای کشور بدل شده است.»

در حالی که صنعت فولاد ایران تنها در چهار ماه نخست ۱۴۰۴ با زیانی معادل ۲.۲۷ همت دست‌وپنجه نرم می‌کند، سهامداران از دست رفتن هزاران میلیارد تومان سود را به چشم دیدند؛ اما فیش حقوقی مدیران و مسئولان بی‌تغییر ماند و بار دیگر نشان داد که هزینه بی‌تدبیری‌ها از جیب سهامدار و تولیدکننده پرداخت می‌شود.

مشاور وزیر صمت از تربیت هزار مدیر صنعتی توسط سازمان مدیریت صنعتی خبر داده؛ اما پرسش اساسی اینجاست که وقتی نخبگان دانشگاهی کشور بیکارند و شایسته‌سالاری جایی در سیستم مدیریتی ندارد، این مدیران تازه‌تربیت‌شده قرار است دقیقاً کجا و با چه پشتوانه‌ای به کار گرفته شوند؟

اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات (ومعادن)، در پانزدهمین همایش فولاد و سنگ‌آهن ایران هشدار داد که بهای جهانی سنگ‌آهن که اکنون نزدیک به ۱۰۰ دلار در هر تن است، تا سال ۲۰۲۸ به حدود ۸۰ دلار کاهش خواهد یافت؛ موضوعی که در صورت بی‌توجهی به ارزش زمانی سرمایه، می‌تواند صنایع معدنی و فولادی کشور را با چالش جدی روبه‌رو کند.

در جلسه اخیر انجمن فولاد، به چالش‌های اساسی تولید در ذوب آهن اشاره شد. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها مسئله واردات ذغال کک شو بود. سبحانی رئیس انجمن مدعی شد که ذوب آهن با واردات ذغال، دیگر صرفه اقتصادی ندارد. پیگیری‌های نبض بازار نشان داد که مشکل واردات ذغال، بی توجهی به تولید ذغال داخلی است. قیمت گذاری دستوری و پایین نگه داشتن قیمت ذغال باعث شده واردات این محصول شدت بگیرد و ذوب آهن نیز مسلما متضرر شود.

احیای «ستاد فولاد» در شرایطی مطرح شده که صنعت فولاد ایران با بحران ناترازی انرژی، قفل صادرات و تصمیم‌گیری‌های پراکنده دست‌وپنجه نرم می‌کند. دولتی‌ها وعده داده‌اند این ستاد با تصمیمات جسورانه مسیر جدیدی برای زنجیره فولاد ترسیم کند، اما پرسش جدی این است: آیا این ستاد تازه‌نفس می‌تواند موتور هماهنگی و نجات صنعت باشد یا به سرنوشت ده‌ها شورا و کارگروه مشابه، گرفتار شعار و بی‌عملی خواهد شد؟

فعالان صنعت فولاد با رد شایعات مصرف بالای آب و انرژی، تأکید کردند سهم فولاد از منابع کشور ناچیز است و در مقابل، این صنعت با بحران برق، هزینه‌های سنگین مالی و تهدید اشتغال روبه‌روست.