سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۴؛ تکرار وعده‌ها در سایه غیبت تحول

به گزارش  آهن نیوز ؛واقعیت صحنه، بیش از آنکه نماد پویایی و نوآوری باشد، بازتابی از تکرار، کلی‌گویی و فاصله عمیق میان شعار و عمل بود؛ وضعیتی که به‌تدریج در بسیاری از همایش‌های ملی به عادت بدل شده است.

در حالی که سالن‌های منظم، برنامه‌های دقیق و حضور مدیران بزرگ صنایع فولادی تصویری رسمی و باشکوه از رویداد ارائه می‌داد، پرسش‌های جدی بی‌پاسخ ماندند: دستاورد واقعی این گردهمایی چه بود؟ چه گرهی از مشکلات صنعت فولاد گشوده شد؟ و این سمپوزیوم چه سهمی در کاهش چالش‌های ساختاری صنعت داشت؟

کارشناسان معتقدند که سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۴ بیش از هر زمان دیگر به عمق محتوایی و اثربخشی واقعی نیاز داشت؛ ضرورتی که متأسفانه به‌طور محسوس تحقق نیافت.

فناوری‌های نو، مفاهیم تکراری

در سخنرانی‌های متعدد این رویداد، مفاهیمی چون تحول دیجیتال، فولاد سبز، هوش مصنوعی و انقلاب صنعتی پنجم بارها تکرار شد. با این حال، به باور بسیاری از ناظران، سخن از فناوری در غیاب زیرساخت، بیشتر شعاری زیباست تا واقعیتی اجرایی. صنعت فولاد ایران هنوز با چالش‌هایی چون محدودیت انرژی، ضعف داده‌های صنعتی، کمبود بهره‌وری و مشکلات مالی روبه‌روست؛ مسائلی که بدون حل آن‌ها، پیشرفت فناورانه معنایی نخواهد داشت.

در محور «فولاد سبز» نیز گرچه تأکید فراوانی بر لزوم کاهش ردپای کربن شد، اما نبود سیاست مشخص در حوزه انرژی و ساختار یارانه‌ای کشور، مانع از ارائه برنامه‌ای واقع‌گرایانه و کاربردی در این زمینه بود.

نمایشگاهی برای بزرگان، نه نوآوران

نمایشگاه جانبی سمپوزیوم، که می‌توانست فرصتی برای دیده‌شدن شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور باشد، بیشتر در اختیار غول‌های سنتی فولاد قرار داشت. شرکت‌های بزرگ همچون فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، فولاد کاوه جنوب، چادرملو و گل‌گهر حضوری پررنگ داشتند، در حالی‌که فضای اندکی برای بنگاه‌های نوپا و استارت‌آپ‌های صنعتی باقی مانده بود.

این چیدمان به باور کارشناسان، نشانگر ضعف در حمایت از بخش خصوصی خلاق و نوآور است. آینده صنعت فولاد وابسته به ایده‌های تازه و فناوری‌های نوین است؛ و بی‌توجهی به این بخش، به معنای از دست رفتن پویایی و رقابت‌پذیری در بلندمدت خواهد بود.

فقدان ارزیابی و پیوند واقعی صنعت و دانشگاه

در بخش علمی و پژوهشی نیز، حضور دانشگاهیان و پژوهشگران جوان بسیار کم‌رنگ بود. شعار «پیوند دانشگاه و صنعت» بارها از تریبون‌ها شنیده شد، اما مشارکت واقعی جامعه علمی در تصمیم‌سازی‌های صنعتی هنوز جای خالی بزرگی دارد.

همچنین نبود نظام ارزیابی عملکرد یکی از نقاط ضعف اصلی این رویداد به شمار می‌رود. سمپوزیوم فولاد ایران در حالی هر سال تکرار می‌شود که شاخصی برای سنجش تحقق اهداف، انتشار گزارش عملکرد یا حتی ارزیابی کیفیت مقالات و برنامه‌ها وجود ندارد.

نیاز به دبیرخانه دائمی و گذار از حرف به عمل

صنعت فولاد کشور با چالش‌های چندوجهی نظیر تحریم، نوسان قیمت انرژی، تغییرات اقلیمی و رقابت منطقه‌ای روبه‌روست. از این رو کارشناسان بر لزوم تشکیل دبیرخانه دائمی سمپوزیوم فولاد، تعریف شاخص‌های عملکرد و انتشار گزارش‌های سالانه تأکید دارند.

چنین سازوکاری می‌تواند همایش فولاد را از قالب یک مراسم تشریفاتی خارج کرده و به نهادی مؤثر در تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری صنعتی تبدیل کند.

جمع‌بندی

سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۴، در نگاه بسیاری از ناظران، آینه‌ای از وضعیت امروز صنعت فولاد ایران بود؛ صنعتی قدرتمند اما گرفتار در تکرار. اگر قرار است فولاد ایران در تراز جهانی قرار گیرد، نخستین گام، بازنگری در الگوی برگزاری چنین رویدادهایی است؛ از ویترین‌های پرزرق‌وبرق به میدان‌های واقعی گفت‌وگو و اقدام.