به گزارش خبرنگار آهن نیوز؛ سفر آفریقایی ابراهیم رئیسی نخستین سفر رئیس‌جمهور ایران در بیش از یک دهه گذشته است، زیرا تهران که تحت تحریم‌های شدید اقتصادی آمریکا قرار دارد، به دنبال مشارکت بیشتر در سراسر جهان است.  رئیسی با تأکید بر مواضع ضد استعماری خود اوگاندا، به نظر می‌رسد که آماده پیوند با کشورهای آفریقایی فراتر از حوزه اقتصادی است. رییسی در اولین توقف خود در کنیا، آفریقا را «قاره فرصت‌ها» و بستری عالی برای محصولات ایرانی خواند. وی گفت: «هیچ یک از ما از حجم کنونی تجارت راضی نیستیم.»

ویلیام روتو، رئیس جمهور کنیا، ایران را «شریک استراتژیک مهم» و «قدرت نوآوری جهانی» خواند. چای عمده صادرات کنیا به ایران را تشکیل می‌دهد، اما روتو برای گسترش دامنه صادرات محصولات کشاورزی ابراز علاقه کرد. روتو افزود که ایران قصد دارد یک کارخانه تولید خودروهای ایرانی در شهر بندری مومباسا کنیا راه‌اندازی کند.

در بیانیه وزارت امور خارجه ایران آمده است: سفر رئیسی به آفریقا به منظور ارتقای دیپلماسی اقتصادی، تقویت روابط سیاسی با کشورهای دوست و همسو و تنوع بخشی به مقاصد صادراتی است.

ماه گذشته، رییس جمهور ایران اولین سفر خود را به آمریکای لاتین انجام و از ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه بازدید کرد. در ماه مارس، ایران و عربستان سعودی توافق کردند که روابط دیپلماتیک خود را در یک پیشرفت بزرگ دیپلماتیک از سر بگیرند. ایران در یک بن‌بست با کشورهای غربی بر سر برنامه هسته‌ای خود قرار دارد اما طی پنج سال گذشته، پیشرفت‌های بزرگی داشته است.

کنیا مرکز اقتصادی آفریقای شرقی و شریک ایالات متحده است. سال گذشته، ایالات متحده و کنیا یادداشت تفاهمی در مورد همکاری استراتژیک هسته‌ای غیر نظامی امضا کردند. کنیا به استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید انرژی ابراز علاقه کرده است. این کشور با بدهی‌ها و افزایش هزینه‌های زندگی دست و پنجه نرم می‌کند. پس از آفریقای جنوبی، کنیا به طور مداوم دومین شریک تجاری آفریقایی برای ایران بوده است که حتی به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی بازمی‌گردد.

رئیس‌جمهور اوگاندا هم قبلاً از برنامه هسته‌ای ایران حمایت کرده بود. موسوینی در سفر سال 2010 محمود احمدی‌نژاد تاکید کرد که همه کشورهای مستقل حق دارند برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را دنبال کنند.

اوگاندا در تلاش است تا یک نیروگاه هسته‌ای راه اندازی کند که مقامات اعلام کردند که تا سال 2031 برق کافی تولید خواهد کرد. این نیروگاه که با حمایت فنی شرکت ملی هسته‌ای چین در حال توسعه است، از ذخایر قابل توجه اورانیوم این کشور آفریقای شرقی استفاده می‌کند.

زیمباوه نیز مانند ایران تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد. یک هیئت وزیران از زیمبابوه در اوایل سال جاری از تهران دیدن و با تعمیق همکاری در زمینه‌هایی از جمله تجارت نفت موافقت کرد.

معادن آفریقا و همکاری با ایران

در سال‌های اخیر همواره در مذاکرات دوجانبه بر همکاری معدنی ایران و قاره آفریقا تاکید شده است. صنعت معدن در سرتاسر جهان دستخوش تغییرات بی‌سابقه‌ای از جمله نوسانات بالای قیمت کالاها و افزایش هزینه‌های اکتشاف است. آفریقا که بیش از 60 محصول فلزی و معدنی تولید می‌کند، دارای پتانسیل بسیار زیادی در زمینه اکتشاف و تولید ذخایر معدنی است.

این قاره حدود 30 درصد از کل ذخایر معدنی جهان و حتی سهم بیشتری از ذخایر الماس، وانادیوم، منگنز، پلاتین، کبالت و طلا را در خود جای داده است. سرمایه گذاران به دنبال گسترش بازارهای جدید به ویژه در کشورهای در حال توسعه هستند که سرمایه گذاری جدیدی را برای شرکت‌های معدنی پیشرو ارائه می‌دهد. در این زمینه، صنعت معدن آفریقا فرصت‌های بی‌نظیری را برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی ارائه می‌دهد.

با وجود مقادیر قابل توجهی از منابع معدنی در اختیار این قاره، تولید آفریقا تنها حدود 8 درصد از تولید جهانی مواد معدنی را تشکیل می‌دهد. بیشتر این تولیدات به صورت خام صادر می‌شود. بنابراین، آفریقا برای باز کردن پتانسیل معدنی خود باید بر موانعی غلبه کند که مانع توسعه صنعت می‌شود. درآمدهای حاصل از استخراج معدن می‌تواند به اقتصادهای آفریقایی کمک کند مزیت نسبی خود را تقویت و به تنوع اقتصادی بیشتری دست یابند.

صنعت معدن آفریقا با چالش‌های زیادی مواجه است. مهمترین آنها پایین بودن سطح فعالیت معدنی است. تعدادی از کشورهای آفریقایی برای درآمدها و درآمدهای صادراتی به منابع استخراجی وابسته هستند، اما استخراج معادن با چالش‌های بزرگ مرتبط با تخریب محیط زیست و مسائل اجتماعی مواجه است.

صنعتی شدن پایین این صنعت: اگرچه آفریقا از نظر منابع معدنی غنی‌ترین منطقه است، اما این قاره همچنان تحت اکتشاف قرار دارد. هزینه فعالیت‌های اکتشافی در آفریقا کمتر از 5 دلار در هر کیلومتر مربع نسبت به میانگین 65 دلار در هر متر مربع در کانادا، استرالیا و آمریکای لاتین است. علاوه بر این، بیشتر مواد معدنی تولید شده در آفریقا همچنان بدون فرآوری پایین دستی صادر می‌شود و در نتیجه ارزش افزوده بالقوه آنها کاهش می‌یابد.

درجه وابستگی بالا:  بسیاری از کشورهای آفریقایی به تولید محصولات فلزی و معدنی وابسته هستند. از 54 کشور آفریقا، 24 کشور برای تولید بیش از 75 درصد از درآمد صادراتی خود به محصولات معدنی نسبتا کمی متکی هستند. این وابستگی زیاد به رانت معدنی تا حدی باعث اختلالات ناشی از شوک‌های خارجی و سطح پایین توسعه اقتصادی بوده است. در نتیجه، فراوانی منابع طبیعی لزوماً به رشد اقتصادی پایدار مطلوب در آفریقا تبدیل نشده است.

اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی: در برخی از کشورهای آفریقایی، مشکلات زیست‌محیطی و مسائل اجتماعی ناشی از استخراج معادن، منبع اعتراض و درگیری بین شرکت‌های معدنی و جوامع در مناطق معدنی بوده است. استخراج معادن اغلب با جنگل زدایی، تخریب زمین، آلودگی هوا و اختلال در اکوسیستم همراه بوده است. به عنوان مثال، اعتصابات و مرگ و میر اخیر در میادین اصلی پلاتین و طلا در آفریقای جنوبی، تأثیرات اجتماعی و عدم اطمینان بخش معدن استراتژیک این کشور را برجسته کرده است. برای مهار اثرات اجتماعی و زیست محیطی معدن، بازیگران صنعت و دولت‌ها باید برای مشارکت فراگیرتر و شفاف تر از طریق تشویق مشارکت عمومی در جوامع معدنی تلاش کنند.

بنابراین برای همکاری معدنی ایران و کشورهای قاره آفریقا باید به سه مشکل فوق غلبه کرد که احتمالا برای ایران که تحت تحریم‌های غرب قرار دارد اندکی سخت باشد. بنابراین اگر تهران بتواند بر مشکلات ناشی از تحریم غلبه کند و در تهیه ماشین آلات معدنی یا حتی تولید داخلی آنها به خودکفایی برسد، می‌تواند در حوزه معادن حرفی برای گفتن داشته باشد.

انتهای پیام/