به گزارش خبرنگار آهن نیوز؛ صنعت آهن و فولاد جهان حدود ۲۴ درصد از انتشار مستقیم CO۲ صنعتی را به خود اختصاص می‌دهد. از همین روی، کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده به دنبال کربن‌زدایی از این صنعت از طریق تولید و واردات فولاد سبز هستند. انتظار می‌رود هزینه کاهش کربن در سال ۲۰۵۰ به ۱۸۰ دلار در هر تن در مقابل حدود ۳۰ دلار در هر تن در سال ۲۰۲۰ افزایش یابد. تولیدکنندگان عمده آهن و فولاد به طور فزاینده به دنبال کاربرد فناوری‌های جدید از جمله هیدروژن به جای زغال سنگ یا گاز به عنوان عامل کاهنده هستند.

برای نمونه تولیدکنندگان داخلی عربستان آهن و فولاد از طرح سبز (SGI) بهره خواهند برد که هدف آن تنوع بخشیدن به ترکیب انرژی و افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در این ترکیب به ۵۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ است. علاوه بر این، با هدف SGI برای تولید سالانه ۳ میلیون تن هیدروژن آبی و ۱ میلیون تن هیدروژن سبز تا سال ۲۰۳۰، تولیدکنندگان آهن قادر خواهند بود از هیدروژن سبز در فرآیندهای تولید آهن اسفنجی به عنوان جایگزینی برای گاز طبیعی استفاده کنند.

کاهش تولید آهن فعلی عربستان سعودی از طریق گاز طبیعی را می‌توان در راستای جایگزینی هیدروژن سبز به آهن دانست. به باور کارشناسان، این کشور دارای پتانسیل بالای انرژی خورشیدی و بادی است. شرکت آهن و فولاد عربستان (حدید) ظرفیت تولید سالانه ۵.۵ میلیون تن و الاتفاق ظرفیت ۱.۴۵ میلیون تن، آهن اسفنجی در عربستان سعودی را دارد. در سال ۲۰۲۱، عربستان سعودی رشد ۱۸.۱ درصدی نسبت به سال گذشته را در تولید آهن اسفنجی را ثبت و با ۶.۱۳ میلیون تن در رتبه چهارم جهان قرار گرفت.

ندمی النصر، مدیر اجرایی شهر نئوم عربستان گفت: پروژه شهر نئوم سعودی میزبان بزرگترین پروژه هیدروژن سبز جهان است و انتظار می‌رود تولید آن در سال ۲۰۲۶ با هزینه سرمایه گذاری ۶.۵ میلیارد دلار با ۶۵۰ تن انرژی ظرفیت تولید هیدروژن سبز ۶۵۰ تن را داشته باشد.

دلایل اهمیت منطقه منا برای فولاد سبز

در جریان اجلاس آب و هوای COP۲۷ در مصر،  کشور میزبان هشت توافقنامه برای توسعه هیدروژن سبز امضا کرد که یکی از بزرگترین آنها، توافق با فورتسکیو متال برای ساخت ۷.۶ گیگاوات انرژی تجدیدپذیر با هدف تولید سالانه ۳۳۰ تن هیدروژن سبز بود. هیدروژن سبز تنها یکی از مواد مورد نیاز برای انتقال به فولاد سبز است. از همین روی، رقابت برای تامین مواد اولیه  تولید فولاد سبز بویژه در میان کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی و عمان آغاز شده است.

باید توجه داشت که مواد خام ضروری و منابع انرژی تجدیدپذیر در سراسر جهان بطور یکسان در دسترس نیستند. به عنوان مثال، عرضه ناکافی سنگ آهن مناسب، یکی از موانع بالقوه برای فولادسازانی است که به دنبال کربن‌زدایی  و تولید فولاد اسفنجی مبتنی بر هیدروژن سبز هستند. اخیراً تعدادی از فولادسازان بزرگ جهانی و تولیدکنندگان سنگ آهن، پروژه‌های بسیاری در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) آغاز کرده‌اند که بر تولید سنگ آهن با عیار بالا، آهن اسفنجی کم‌کربن و هیدروژن سبز متمرکز است.

 در همین راستا، امارات استیل آرکان، بزرگترین تولیدکننده فولاد و مصالح ساختمانی امارات متحده عربی، در اکتبر ۲۰۲۲ اعلام کرد که در حال کار بر روی تولید آهن اسفنجی (DRI) با همکاری دو شرکت ژاپنی «ایتاچو» به عنوان تامین کننده سنگ آهن با عیار بالا و فولاد « JFE» به عنوان یکی از کاربران نهایی آهن اسفنجی است. موسسه انرژی‌های تجدیدپذیر ژاپن واردات آهن اسفنجی مبتنی بر هیدروژن سبز به ژاپن را به عنوان یکی از سه رکن کلیدی تولید فولاد بدون کربن در ژاپن می‌داند.

پروژه امارات متحده عربی که در مرحله مطالعه و امکان سنجی است تا در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ آغاز و مواد خام آهنی را برای تولیدکنندگان فولاد در آسیا تامین کند. این مطالعات در راستای ایجاد یک مرکز مواد خام فولادی در ابوظبی برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده فولاد بدون آلاینده متمرکز است.

در نوامبر ۲۰۲۲، شرکت معدنی واله برزیل، سومین معدن‌کار بزرگ سنگ‌آهن و بزرگ‌ترین تولیدکننده گندله سنگ‌آهن در جهان، تفاهم‌نامه‌ای با مرکز توسعه صنعتی ملی عربستان برای ساخت کارخانه گندله‌سازی سنگ‌آهن در شهرک صنعتی الخیر «راس تنوره» امضا کرد. همچنین این دومین سرمایه گذاری Vale در منطقه MENA پس از شروع کارخانه‌های گندله سازی عمان در سال ۲۰۱۱ خواهد بود.

 در نوامبر ۲۰۲۲، شرکت Vale برنامه خود برای ایجاد »مگاهاب سبز بریکت» در خاورمیانه را اعلام کرد. در همین راستا، واله برای سه کارخانه تغلیظ در عربستان سعودی، امارات متحده عربی و عمان ریزه سنگ آهن تهیه خواهد کرد. انتظار می‌رود تولید بریکت سبز تولیدی برای خوراک کوره‌های جدید بریکت گرم HBI و سایر کارخانه‌های محصولات فولادی که در مگاهاب‌ ساخته می‌شوند، استفاده شود. همچنین براساس برآوردها، هیچ انتظاری برای صادرات بریکت سبز به سایر بازارها وجود ندارد.

در شمال آفریقا نیز شرکت آرسلور میتال، در ماه می ۲۰۲۲ تفاهم نامه‌ای با دومین معدنکار بزرگ سنگ آهن در آفریقا، SNIM ، امضا کرد تا امکان توسعه کارخانه گندله‌سازی و آهن اسفنجی DRI در موریتانی را ارزیابی کند. این پروژه از پتانسیل موریتانی برای انرژی‌های تجدیدپذیر و تولید هیدروژن سبز بهره خواهد برد. همچنین غول انرژی bp تفاهم نامه‌ای با موریتانی در جریان COP۲۷ برای ارزیابی ظرفیت  تولید هیدروژن سبز آن کشور امضا کرد.

همانطور که ملاحظه می‌شود پروژه‌های هیدروژن در طول سال ۲۰۲۲ شتاب گرفته و خاورمیانه و آفریقا از اواسط سال ۲۰۲۰ شاهد بیش از ۷۰ میلیارد دلار پروژه‌های اعلام شده هیدروژن بوده‌اند. مصر، امارات و عربستان سعودی پیشتاز اقتصاد رو به رشد هیدروژن سبز در منطقه MENA هستند. سرمایه‌گذاری‌های بازیگران بزرگ جهانی در فولاد، سنگ آهن و انرژی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا برای ایفای نقش کلیدی در انتقال به فولاد سبز (HBI/DRI)، تولیدکننده و صادرکننده هیدروژن سبز است. به باور کارشناسان، منطقه «منا» نسبت به سایر مناطق جهان مزایای قابل توجهی در کربن‌زدایی فولاد دارد؛ هیدروژن سبز، فضا و زمین کافی برای تخصیص به پروژه‌های سبز در مقیاس بزرگ، همچنین یک موقعیت جغرافیایی برتر برای صادرات مواد خام و محصولات نهایی برخی از امتیازات این منطقه است.

با این حال، تقریباً تمام پروژه‌های هیدروژن سبز فعلی که در منطقه MENA اعلام شده‌اند، بازارهای صادراتی را هدف قرار می‌دهند. البته به جای صادرات تمام هیدروژن سبز، می‌توان مقداری از آن را برای تولید فولاد و DRI سبز و صادرات به عنوان HBI، برای تامین نیاز داخلی فولاد نگه داشت.  پس از مصر، COP۲۸ در امارات برگزار می شود، بنابراین انتظار می‌روند شتاب انتقال انرژی و فرصت‌های بالای آن تنها در ۱۲ ماه آینده رشد کند.

همچنین گروه جندال شدید، Jindal Shadeed، در دسامبر اعلام کرد که تا سال ۲۰۲۶ بیش از ۳ میلیارد دلار در فولاد سبز عمان سرمایه گذاری می‌کند. این شرکت کارخانه فولادسازی با ظرفیت سالانه ۲.۴ میلیون تن و با استفاده از فناوری DRI مبتنی بر گاز راه اندازی می‌کند و قصد ساخت کارخانه جدید دارد که می‌تواند از هیدروژن سبز با ظرفیت سالانه ۵ میلیون تن برای تولید فولاد سبز استفاده کند.  براساس برآوردها، تولیدکنندگان فولاد MENA تا ۴۰ درصد از تولید هیدروژن سبز را مصرف و مابقی برای پاسخگویی به تقاضای فولاد سبز در سرتاسر جهان صادر می‌کنند. صادرات نیز بر محصولات ویژه خودرو برای تولیدکنندگان اروپا و ژاپن تمرکز می‌شود.

انتهای پیام/